Skansen (Nadwiślański P. Etn.) i Pamersiaki, Wygiełzów, (woj. małopolskie)

II. NADWIŚLAŃSKI PARK ETNOGRAFICZNY, BABICE

Nadwiślański Park Etnograficzny oraz Nastusia (2l i 9mcy) oraz Tymuś (18 mcy).

Adres:
Podzamcze 1,Wygiełzów, 32-551 Babice

Cena:
Bilet normalny 12 zł,
Bilet ulgowy 6 zł,
Bilet Rodzinny 30 zł.

*W weekend oraz święta można kupić bilet łączony na zamek + skansen, wychodzi wtedy troszkę taniej.

Kasa biletowa: 
Znajduje się zaraz po wejściu do skansenu.
*Wejście do restauracji znajdującej się na terenie skansenu nie podlega opłacie (czyli nie trzeba kupować biletu, by dostać się do jedzenia ;)

Kasa biletowa skansenu.

Parking przy samym skansenie.

Godziny zwiedzania:
01.03 - 31.10 - pn - nd - 8:00 - 18:00
01.11 - 28-29.02 - pn - nd - 8:00 - 15:00

Czas potrzebny na zwiedzanie:
~2h (skansen jest naprawdę potężny!)

Zwiedzanie z przewodnikiem:
Możliwe za dodatkową opłatą i wcześniejszą rezerwacją, koszt 35 zł.

Strona internetowa:
Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny

Chałupa biedniacka z Płazy z XIX w.

Wnętrze chałupy biedniackiej.

Parking: 
1. Parkingów jest dosłownie kilka i wszystkie one są bezpłatne. Do bodajże trzech parkingów wjazd znajduje się od strony drogi Krakowskiej. 
2. Można także zaparkować auto za darmo na parkingu przed samym skansenem lub wzdłuż ulicy Podzamcze po jej lewej stronie (czyli po tej samej stronie na której znajdują się zabudowania skansenu). Na drodze Podzamcze ludzie parkują pomimo znaku zakazu, byliśmy w tym miejscu dwa razy i za każdym razem tak się działo. Z tego miejsca jest najbliżej zarówno do zamku jak i do skansenu.
3. Można podjechać od drugiej strony, czyli od ulicy Św. Józefa i skręcić w prawo w drogę Parkową i zaparkować po jej prawej stronie. Potem trzeba się przejść kawałek do zamku albo do skansenu.

Studnia i Pampersiaki.

Chlewik z Kaszowa z II poł. XIX w.

Wózek czy nosidełko:
Jeśli chodzi o zwiedzanie samego skansenu to wózek będzie fajną i wygodną opcją :) Jeśli jeszcze wybieracie się na zamek to wózek da radę, ale zdecydowanie lepiej sprawdzi się, podczas zwiedzania i dojścia do zamku, nosidełko.

Restauracja, toalety:
1. Na terenie skansenu, na samym jego początku jest Karczma Zagroda, a w niej toaleta. Kolejna toaleta znajduje się pośrodku skansenu niedaleko amfiteatru.
2. Przed skansenem jest sklepik z lodami, ciastkami, piciem i itd.
3. Zajazd Antidotum.

Karczma Zagroda.

Ogródek karczmy i My ;)

Toaleta (niedaleko amfiteatru) na terenie skansenu.

Sklepik przed skansenem.

Najbliższe restauracje w okolicy:
4. Wola Filipowska - restauracja Tiffany - smaczne jedzenie + kącik zabaw dla dzieci wewnątrz lokalu oraz możliwość siedzenia przed obiektem.

5. Krzeszowice - restauracja.
6. Alwernia:
 a) Restauracja Cztery Pory Roku  - smaczne jedzenie, 
 b) Pizzeria Alchemia 

Skansen - rys historyczny:
Nadwiślański Park Etnograficzny zaczęto budować w 1968 r., a udostępniono go dla turystów 15.10.1973 r. W tym czasie skansen posiadał tylko 3 obiekty. Teraz natomiast na terenie ponad 5 ha parku turyści mogą podziwiać aż 25 obiektów.

Dosłownie kilka najcenniejszych budowli wchodzących w skład skansenu:
1. Najbardziej okazałym obiektem Skansenu jest Dwór z Drogini z 1730 r., zrekonstruowany w latach 2002 – 2006.
*Ekspozycja wnętrz dworskich obejmuje pięć sal: salon, pokój pani, pokój rezydentki, sypialnię i gabinet pana. Z dawnego wyposażenia dworu zachowały się jedynie portyk kamienny, część belek stropowych, stolarka okienna i drzwiowa oraz trzy piece kaflowe z początku XX wieku.

Dwór z Drogini z 1730 r.

Pokój z oryginalnym piecem kaflowym z XX w.

Salon.

Gabinet Pana.

2. Kościół z Ryczowa z 1623 r. - przepiękny drewniany zbytek wraz z oryginalnym wyposażeniem w skład, którego wchodzą: 3 ołtarze wraz z ołtarzem głównym i obrazem Podwyższenia Krzyża Św., przepiękne polichromia z 1930 r. oraz organy.
3. Dzwonnica alarmowa z Nowej Góry z 1778 r.
4. Plebania z Bęczyna z 1982 r.
5. Spichlerz z Tenczynka i stodoła z Regulic pochodzące z XVIII w. 
6. Olejarnia z Dąbrowy Szlacheckiej z oryginalnymi stępami i prasą.
7. Kuźnia przeniesiona z Liszek.

Dzwonnica alarmowa z Nowej Góry z 1778 r.

8.  Młyn wodny z izbą kurną pochodzący z końca XIX z Sadka.

Kościół rzymsko-katolicki z Ryczowa z 1623 r.

Wnętrze plebanii z Bęczyna z 1982 r.

Plebania z Bęczyna z 1982 r.

Ale to nie wszystko - w skansenie warto również zwrócić uwagę na: 
I) obiekty wchodzące w skład zabudowań wiejskich tj. modrzewiowa chałupa sołtysia z Przegini Duchownej (1862 r.) z bogatym wnętrzem wyposażonym w oryginalne sprzęty, dom bogatego chłopa z Przeciszowa (1843 r.) z klasą wiejskiej szkoły i warsztatem wikliniarskim, tworzący zagrodę ze stodołą ośmioboczną i chlewikiem z Kaszowa i malowany dom z Podolsza (1862 r.). 

Dom chłopa z Przeciszowa z 1843 r.

Chałupa sołtysia z Przegini Duchownej z 1862 r.

Dom chłopa z Przeciszowa z klasą szkolną.

Dom chłopa z P. z warsztatem wikliniarskim.

II) obiekty wchodzące w skład zespołu małomiasteczkowego jak dom podcieniowy z Alwerni (1825 r.), dom o charakterze podmiejskim przeniesiony z Chrzanowa (1804 r.) wyposażony w warsztat garncarski, spichlerz dworski pochodzący z Kościelca (1789 r.) służący jako miejsce wystaw czasowych oraz karczma z Minogi (XIX w.) z regionalną kuchnią.

Ciekawostka:
1. Muzeum wzbogaciło swoja ofertę również o amfiteatr z widownią na 500 osób i zapleczem rekreacyjnym  wyposażonym w grill i krąg ogniskowy.
2. Gdy my zwiedzaliśmy ten obiekt przy Dworze z Drogini stała prześliczna kolejka, która stanowiła nielada atrakcję wśród dzieciaków ;)
3. Na rondzie w Wygiełzowie można podziwiać nietuzinkową wystawę motorowerów zamontowanych po prostu na ogrodzeniu. 

Ciuchcia ;).

Nietypowa wystawa motorowerów ;).

Podsumowanie:
Nadwiślański Park Etnograficzny to jeden z większych, które mieliśmy okazję zwiedzać. Zrobił na nas bardzo dobre wrażenie oraz Karczma Zagroda znajdująca się na jego terenie uraczyła nas smacznym jedzeniem :) 


Polecamy Wam to miejsce! 

Zamek Lipowiec i Pampersiaki, Wygiełzów (woj. małopolskie)

Godzinkę drogi od Czechowic, we wsi Babice,  znajduje się piękny gotycki Zamek biskupów krakowskich oraz potężnych rozmiarów Skansen. Poniżej opis twierdzy :). 

PS Zamek leży we wsi Babice, ale większość osób kojarzy go z miastem Wygiełzów, dlatego w tytule użyłam właśnie tej nazwy miejscowości.


I. ZAMEK LIPOWIEC, BABICE

Zamek Lipowiec i Nastusia (2l i 9mcy) oraz Tymuś (18 mcy).

Adres:
Ul. Podzamcze 1, 32-551 Babice

Cena*:
Bilet normalny 8 zł,
Bilet ulgowy 5 zł,
Bilet Rodzinny 20 zł,
Dzieci do lat 7 za darmo :D

*W poniedziałki wstęp bezpłatny!

*W weekend oraz święta można kupić bilet łączony na zamek + skansen, wychodzi wtedy troszkę taniej.

Brama wejściowa na teren podzamcza.

Wnętrze ruin zamkowych.

Kasa biletowa: 
Znajduje się zaraz po wejściu do twierdzy.
UWAGA: Płatność tylko gotówką.


Godziny zwiedzania:
01.03 - 31.10 - pn - nd - 8:00 - 18:00
01.11 - 28-29.02 - pn - nd - 8:00 - 15:00

Czas potrzebny na zwiedzanie:
~1,5h

Zwiedzanie z przewodnikiem:
Możliwe za dodatkową opłatą i wcześniejszą rezerwacją.

Strona internetowa:
Zamek Lipowiec

Studnia o głębokości 25 m, dawniej o gł. 50 m!

Przerwa podczas wspinania się na wieżę zamkową.

Parking: 
1. Parkingów jest dosłownie kilka i wszystkie one są bezpłatne. Do bodajże trzech parkingów wjazd znajduje się od strony drogi Krakowskiej. 
2. Można także zaparkować auto za darmo na parkingu od skansenu lub wzdłuż ulicy Podzamcze po jej lewej stronie (czyli po tej samej stronie na której znajdują się zabudowania skansenu). Na drodze Podzamcze ludzie parkują pomimo znaku zakazu, byliśmy w tym miejscu dwa razy i za każdym razem tak się działo. Z tego miejsca jest najbliżej zarówno do zamku jak i do skansenu.
3. Można podjechać od drugiej strony, czyli od ulicy Św. Józefa i skręcić w prawo w drogę Parkową i zaparkować po jej prawej stronie. Potem trzeba się przejść kawałek do zamku albo do skansenu.

1. Parking od strony ul. Krakowskiej.

3. Auta zaparkowane po prawej stronie ul. Parkowej.

Dojazd - Wskazówka dla leniwych:
Da się podjechać jeszcze bliżej zamku, by nie musieć się wspinać pod górę ;), ale tutaj trzeba się zastanowić jak blisko można podjechać i gdzie z rozsądkiem zostawić auto. 

Popatrzcie na mapę, a ja już tłumaczę:
Od ulicy Św. Józefa w prawo skręcamy w ul. Parkową, a następnie

W tym właśnie miejscu należy skręcić w lewo.
Po przybliżeniu mapy, droga ukaże się Waszym oczom ;).

w lewo w ul. Stromą (jest naprawdę stroma!) i jedziemy nią dość kawałek w górę. I według nawigacji googlowskiej powinniśmy skręcić w lewo przed zabudowaniami - BŁĄD! - ta odnoga drogi nie prowadzi do zamku. Trzeba jechać dalej prosto, w górę, aż do lasu! Dość długi kawałek należy jechać lasem (oczywiście po drodze!) i w końcu będzie droga w lewo - i ta właśnie odnoga zaprowadzi nas do samego zamku! :D Koordynaty GPS miejsca, w którym należy skręcić w lewo to: 50°04'53.8"N 19°27'17.5"E. 

Uwaga! Droga ta prowadzi do samej twierdzy, ale nie wolno nią za daleko jechać, gdyż pod koniec tej drogi jest tablica informująca o Rezerwacie Przyrody Lipowiec (lub tablica Tenczyński Park Krajobrazowy). Do rezerwatów lasów państwowych, bez zezwolenia, nie wolno wjeżdżać samochodem, gdyż grozi za to kara - wysoki mandat pieniężny! Na początku tej odnogi odchodzącej w lewo, jest po jej lewej stronie, dość dużo miejsca, gdzie można zaparkować auto i dalej przespacerować się już do zamku. Ulica Stroma jest to normalna droga, którą można się poruszać, nawet na terenie lasu przez który przebiega. Normalna - mam na myśli, że legalna, gdyż w pewnym momencie przechodzi z drogi asfaltowej w gruntową (offroadową), ale przy dobrych warunkach pogodowych jest przejezdna dla zwykłej osobówki. Nie polecamy korzystać z ul. Stromej podczas dużych ulew, bądź przymrozków!


Wózek czy nosidełko:
Jeśli chodzi o dojście do zamku to wybierając podejście od ul. Parkowej (czyli to drugie licząc od skansenu) to wtedy można się pokusić o wózek, ale z dużymi kółkami. Bez większych problemów powinniśmy dopchać wózek do twierdzy Lipowiec. Jeśli ktoś się zdecyduje na dotarcie do zamku od strony skansenu to raczej bez wózka, bo to podejście jest bardziej strome i pod koniec czekają nas schody! Wtedy lepiej wziąć nosidełko :). 
Jeśli chodzi o zwiedzanie zamku z Pampersiakiem to polecamy nosidełko. Obiekt jest potężny i ma kilka pięter oraz wieżę, na którą prowadzą strome schody, więc wolne ręce się Wam przydadzą.

Łagodniejsze podejście do twierdzy.

Bardziej strome podejście ;)

Restauracja, toalety:
Brak kawiarenki czy budek z jedzeniem na terenie samego zamku. Są natomiast ławeczki, ławy i stoliki, by przekąsić własne drugie śniadanie :). Za toaletę robią wygódki, ale wrażenia po skorzystaniu z nich w lecie są masakryczne...

Jedno z miejsc na piknik.

Wygódki na podzamczu.

Najbliższe restauracje w okolicy to:

1. Babice:

  a) Zajazd Antidotum

  b) Karczma Zagroda na terenie Skansenu - wejście do niej jest bezpłatne.

c) sklepi z lodami, ciastkami, piciem, itd również przy skansenie.

Sklepik przy skansenie, Babice.

Czas, by coś przekąsić.

2. Wola Filipowska - restauracja Tiffany - smaczne jedzenie + kącik zabaw dla dzieci wewnątrz lokalu oraz możliwość siedzenia przed obiektem.
3. Krzeszowice - restauracja.
4. Alwernia:
 a) Restauracja Cztery Pory Roku  - smaczne jedzenie, b) Pizzeria Alchemia 


Wieża zamkowa:
Rozpościerają się z niej przepiękne widoki, ale wejście na nią będzie osiągnięciem dla maluchów i osób starszych, ponieważ:
1. Prowadzi do niej duża ilość krętych, ciasnych schodów, ale na szczęście co jakiś czas jest, gdzie się minąć.
2. Ostatnie kilka schodów pokonujemy za pomocą stromej jak diabli metalowej drabinki!
Wieża oczywiście jest do zdobycia! Poniżej zdjęcia:

Ta piekielnie stroma drabinka na wieżę.

Na wieży zamkowej.

Historia Zamku Lipowiec pokrótce:
*) wzniesiony przez biskupa Jana Muskatę w końcu XIII w., na miejscu drewnianego zamku wybudowanego przez biskupa Jana Prandota.
*) 1430 r. - w Lipowcu rezyduje biskup Zbigniew Oleśnicki, który wraz z biskupem Wojciechem Jastrzębcem przebudowuje twierdzę i nadaje jej obecny wygląd oraz charakter.
*) 1437 r. - w więzieniu pod wieżą przetrzymywany jest opat Mikołaj z Buska.
*) 1550 r. - na Lipowcu więziony jest słynny reformator religijny Franciszek Stankar, któremu udaje się zbiec.
*) 1629 r. - na zamku wybucha potężny pożar.
*) 1655 r. - podczas "potopu szwedzkiego" twierdza zostaje zdobyta przez armię szwedzką
*) 1850 r. - zamek przestaje być użytkowany i popada w ruinę
*) XIX w. - obiekt przechodzi w ręce prywatne
*) 1961 - 69 - trwają prace rekonstrukcyjne na zamku i przygotowawcze, by mógł stać się atrakcją turystyczną
*) 1969 r. - udostępniony dla ruchu turystycznego

Nastusia wspinająca się
na wyższe kondygnacje twierdzy.

Kręte i wąskie schody prowadzące
do wieży zamkowej.

Legenda:
Z twierdzą Lipowiec związanych jest kilka zjaw i legend:
1. W 1550 r. w celi zostaje osadzony reformator religijny Franciszek Stankar. Legenda głosi, że w ucieczce z zamku pomogła mu zakochana w nim córka nadzorcy więziennego, przynosząc prześcieradła, z których Stankar zdołał upleć linę i się po niej opuścić przez okno. Niestety nadzorca dowiedział się, że to jego córka pomogła uciec skazańcowi i ukarał ją zakazem opuszczania zamku. Natomiast Stankar, nie mógł wrócić do Lipowca po ukochaną, ponieważ zostałby ponownie osadzony w więzieniu lub stracony. Niedługo potem dziewczyna, z tęsknoty za narzeczonym, postanowiła popełnić samobójstwo. Ubrała suknię ślubną, przygotowaną już na wesele i wdrapała się na szczyt zamkowej wieży. Skoczyła stamtąd i roztrzaskała swoje ciało na nieistniejących już dzisiaj dachach twierdzy. Odtąd, po dzień dzisiejszy, zamek czasami odwiedza w nocy zjawa, zwana Białą Damą.

Dlatego polecamy nosidełko...

2. Drugą ze zjaw był duch biskupa Oleśnickiego, który jednak ukazywał się tylko do pożaru z początku XIX w. Poza tym, podobno czasem około północy zrywa się mocny wiatr i na przedzamczu pojawia się cień czarnej karety, ciągnionej przez 6 par czarnych koni, z której wychodzi biskup w purpurze i wkracza na dziedziniec. Za nim strażnicy wloką skazańca, kat podnosi miecz i wtedy uderza piorun, zapada się ziemia a zjawy znikają. Naoczni świadkowie twierdzą, że nawet w ciepłą noc powietrze robi się lodowate.

Ciekawostka:
1. Twierdza nazywa się Lipowiec, ponieważ obecna miejscowość Wygiełzów kiedyś nazywała się Lipowiec i stąd nazwa zamku.
2. Zamek położony jest na wzgórzu wapiennym Lipowiec (362 m npm), będącym częścią Grzbietu Tenczyńskiego, położonego na terenie Rezerwatu Przyrody Lipowiec.

3. Na rondzie w Wygiełzowie możecie zobaczyć nietypową wystawę motorowerów ;)

Nietypowa wystawa motorowerów ;).

Podsumowanie:
Podejście pod zamek da Wam się troszkę we znaki, ale twierdza jest tego wysiłku warta. Kilka zamków już zwiedziliśmy i choć każdy z nich miał swój niepowtarzalny klimat oraz urok to trzeba otwarcie powiedzieć, że Lipowiec został fajnie zrekonstruowany. 

Uwaga! Zamek ten ma bardzo dużo miejsc szczególnie niebezpiecznych dla dzieci w wieku 0 - 2 lat. Mnóstwo otworów w podłogach oraz nisko ulokowanych okienek, które są na tyle duże i słabo zabezpieczone, że małe dziecko może się przez nie 
z łatwością wymknąć - mam na myśli wypaść! Bądźcie czujni.

Polecamy.